سالهاست در کشور شاهد برگزاری دوره ای با عنوان مدیریت عالی کسب و کار یا MBA هستیم. این دوره جامع که در مراکز دانشگاهی به مدت دو سال و در مراکز آموزش آزاد به مدت یک سال برگزار می شود، بیشتر حوزه ها و موضوعات مدیریت و کسب و کار را پوشش می دهد. هدف آن کسب مهارتهای اساسی در رهبری و مدیریت سازمان در موثرترین شکل ممکن است.
همین جامعیت باعث شد تا اقبال گسترده ای نسبت به دوره MBA در سراسر جهان شکل بگیرد و مراکز آموزشی زیادی در سطح کشورمان نیز به صورت حضوری به ارائه آن بپردازند. پس از مدتی یک مرکز آموزش آنلاین و تعدادی مرکز آموزش مجازی هم به آنها پیوستند.
اما برخورد سلیقه ای با روش برگزاری دوره MBA و دور ماندن از اصول برجسته ای که ضامن دستیابی مدیران شرکت کننده در دوره بود باعث شدند تا در سالهای اخیر که مقارن با رکود اقتصادی کشور است، نوعی بی اعتمادی در میان علاقه مندان شکل بگیرد. بر خلاف گذشته، توجه صرف به مدرک MBA، دیگر ارزش خود را از دست داده و شرکت کنندگان به دنبال تاثیر عملی واقعی آموزش MBA بر کسب و کار و زندگی خودشان هستند. چیزی که تقریبا در اغلب این دوره ها دیده نمی شود.
متاسفانه بیشتر دوره های MBA در ایران صرفا به ارائه محتوا یا استفاده از عناوین پر سر و صدا بسنده می کنند و هیچ تعهدی به اثربخشی این دوره در حل مشکلات کسب و کار شرکت کنندگان ندارند. اساتیدی که وجود شهرت، حتی یک روز هم تجربه اداره یک کسب و کار را ندارند یا دوره ای که فقط محتوا و مدرک ارائه می کند، چگونه می تواند مشکل مدیری را حل کند که در میان کارزار کسب و کار، دست خالی در جستجوی راه حلی واقعی است.
جالب اینجاست که توجه محض به سود مالی، حتی برخی از بنامترین مراکز دانشگاهی را در صف ارائه دهندگان دوره های بدون کیفیت قرار داده است. تا جایی که به لطف مدارک دهان پر کن، در مقابل هزینه های چند میلیونی تنها به ارائه محتوای دانلودی، بدون هرگونه تعامل با اساتید بسنده می کنند.
اما راه حل واقعی عبارت است از ایجاد یک اکوسیستم که اقدامات زیر را انجام دهد:
دانش موثری را برای درک اصول کسب و کار به دانشجو انتقال دهد
دانشجو را برای کشف مشکلات اصلی در کسب و کار خود هدایت نماید
مهارتهای لازم را برای ساختن راه حل متناسب با واقعیتهای بازار به وی بیاموزد
دانشجو را از یک فراگیر ساده به یک مدیر موثر، یک مشاور خردمند و یک استراتژیست تبدیل کند
این اکوسیستم نیازمند طراحی فرایندهای خلاقانه، در اختیار داشتن دانش و مهارت لازم، ارتباط موثر با دانشجو و اساتید کارآزموده در داخل مرکز آموزش و همچنین روش متفاوت در جذب دانشجویان مناسب می باشد.
مدتی پیش در اروپا روشی به نام MBA Challenge در دوره MBA معرفی شد که دانشجو را در یک اکوسیستم واقعی و جدی برای تبدیل شدن به یک مدیر خلاق و مشاور قرار می دهد. این روش شامل ترکیبی از کلاسهای آنلاین، وبینارها، کارگاههای خلق محصول، برنامه های تعاملی بین المللی، دوره خود-پیاده سازی و نهایتا انتشار کتاب تالیفی دانشجو می باشد. در این برنامه دانشجویان در یک فضای واقعی، علاوه بر کسب دانش لازم، مشکلات کسب و کار خود را کشف و تحت نظارت متخصصان اقدام به طراحی راه حلهای عملی برای آنها می نمایند.
MBA Challenge باعث احیای مجدد دوره MBA برای مدیرانی شده که بیش از هر چیزی به اثر واقعی این دوره بر کسب و کار خود اهمیت می دهند. اگرچه هنوز تنها تعداد اندکی از مراکز آموزش MBA نظیر سازمان مدیریت صنعتی و آکادمی مجازی ایرانیان جسارت ورود به این حیطه را داشته اند، اما همین تعداد انگشت شمار هم باعث افزایش سطح کیفی آن شده، دانش آموختگان متمایزی را تحویل داده اند.
