محمد رضا یزدیزاده، دانش آموخته DBA آکادمی مجازی ایرانیان/ من کارشناس سیاست بین الملل نیستم ولی همه میدانیم در جهان امروز، اقتصاد است که سیاست و رفتارهای کشورها را جهت میدهد. خاصه آنکه این کشورها دارای قدرت بازدارنده اتمی هم باشند. بنابراین اگر بخواهیم رفتار سیاسی یا نظامی این کشورها را تحلیل کنیم باید به ریشه اصلی این رفتارها یعنی منافع اقتصادی کوتاه ، میان و بلند مدت آنها بپردازیم.

تحلیل های این روزها در مورد جنگ روسیه در اوکراین عموما” از دو جهت دارای اشکال بنظر میرسند. برخی از این تحلیل ها متاثراز ادعا های روسیه ( مثلا” بروز جنگ بدلیل توسعه ناتو) و برخی دیگر متاثر از تحلیل های کوتاه مدت اقتصادی هستند.

اینکه این جنگ  ، ناشی از عمل اولیه روس هاست و یا عکس العمل آنها ، باید این عمل و عکس العمل را در ریشه های اقتصادی آن جستجو کرد. آنچه مسلم است آن است که روس ها  حداقل از حدود دوسال قبل برای این جنگ شروع به آمادگی کردند. بخاطر داشته باشید که روسیه از حدود دوسال پیش و حتی بیشتر ، شروع به رونمایی از موشک های فراصوت و بمب های بسیار قوی اتمی نمود. همزمان روسیه شروع به جایگزینی ذخایر ارزی خود از دلار نمود و این کار را تکمیل کرد. آغاز مبادلات بین المللی با روبل با طرف های تجاری روسیه نیز از دیگر اقدامات خزنده روس ها بود.

بنظر میرسد  لازم است ،علاوه بر آمادگی و تدارک طولانی مدت روس ها برای این جنگ ، به مطالب دیگری نیز توجه شود.

 اولین مسئله بهانه  روس ها تحت عنوان گسترش ناتو به شرق است. اولا” ناتو عملا” از سال ۱۹۹۹ به مرزهای روسیه رسیده بود . ثانیا” جنگ های امروزی چندان بر اساس نیروهای پیاده و یا زرهی صورت نمیگیرند. خصوصا” برای تحدید کشوری که زیر دریایی های حامل سلاح های هسته ایی آن در چندکیلومتری سواحل کشورهای غربی پرسه میزنند و موشک های فراصوت آن ، دست بالای نظامی را در مواجه با غرب ، ایجاد کرده است. اگر روس ها واقعا” بدنبال حفظ توازن نظامی بودند ، میتوانستند آقدامات ناتو را بگونه ایی دیگر ، مثلا” ایجاد پایگاه های نظامی خاص در سوریه و یا امریکای لاتین ، پاسخ دهند.

دومین مسئله قابل توجه آن است که روس ها بخوبی میدانستند با اولین اقدام نظامی آنها ، غرب با استفاده از ابزار جنگ اقتصادی بیشترین هزینه ممکن را به روسیه تحمیل میکند و این تحمیل هزینه ها ، کوتاه مدت نخواهند بود

سومین مسئله آن است  که آنها بخوبی میدانستند که این هزینه ها ( که قطعا” روس ها براوردی نسبتا” دقیق از آنها داشته اند ) به هیچ وجه در سایه اشغال یا انتصاب حکومتی دست نشانده ، در جغرافیای اوکراین ، قابل جبران نیستند. لذا قطعا” اهداف روس ها بسیار فراتر از اوکراین است.

به عبارت دیگر با روسیه ایی مواجه هستیم که از یکسو دیگر چندان چیزی برای از دست دادن ندارد و از سوی دیگر قطعا” به منافعی بسیار بیشتر از اوکراین می اندیشد . منافعی که قطعا” بتواند بیشتر از هزینه های تحمیلی به روس ها باشد. بنابراین احتمالا” با آغاز فصل جدید و کاملا” متفاوتی در روابط بین الملل مواجه هستیم و لازم است برنامه ریزان کشور با در نظر گرفتن تمام سناریوهای محتمل الوقوع ، نه تنها از آسیب پذیری کشور جلوگیری کنند بلکه بتوانند از فرصت های احتمالی ، کمال بهره برداری را بنمایند.